SPORDA BESLENME VE ÖNEMİ
“Sporun içinde bir çok uzmanlık olduğu gibi beslenme konusunda da konunun uzmanlarından destek almak gerekir. “
CENK KARSLI’NIN KALEMİNDEN ; “SPORDA BESLENME VE ÖNEMİ…”
Sporcunun başarısını belirleyen kriterler düzenli antrenman, fiziksel-ruhsal motivasyon ve yapılan spora uygun beslenme programı şeklinde sıralanabilir. Yapılan spora uygun beslenmeyen sporcuların hem antrenman devamlılığını sağlamakta hem de fiziksel ve ruhsal motivasyonu sürdürmekte zorlanmaları kaçınılmazdır. Dolayısıyla bir sporcunun başarısı için en önemli kriterin doğru beslenme programına sahip olmak olduğunu söylemek mümkündür.
Yapılan sporda sergilenen performans, beslenme aracılığıyla alınan enerji ile doğru orantılıdır. Kişi, yaptığı sporun oluşturduğunu kalori ihtiyacını doğru besin grupları ile eksiksiz şekilde karşılamazsa sporda performans düşüklüğü yaşanır. Antrenman programı ile birlikte sürdürülen doğru beslenme planı sporcunun dayanıklılığını geliştirir, motivasyonunu artırır ve atletik performansı en üst düzeye çıkarır.
Her bir bireyin yeterli ve dengeli beslenmek için günlük karbonhidrat, yağ, protein, vitamin, mineral ve su ihtiyacını eksiksiz olarak karşılaması gerekir. Bu ihtiyaçlar, kişinin yaşı, cinsiyeti, fiziksel ve ruhsal sağlık durumu, günlük aktivite düzeyi ve metabolizma özellikleri doğrultusunda şekillenir. Profesyonel sporcu beslenmesi için tüm bunlara ek olarak yapılan spor dalının göz önünde bulundurulması ve günlük kalori ve besin ihtiyacının yeniden hesaplanması gerekir. Ancak bu şekilde sporcunun genel sağlık düzeyi geliştirilir ve korunur, yaralanmalara karşı dayanıklılık artırılır ve olası sakatlanma durumlarında kişinin daha hızlı iyileşmesi sağlanır.
Spor yapanlar için beslenme planı oluşturulurken yapılan spor dalının günlük enerji gereksinimi göz önünde bulundurulmalı ve besin öğelerinin dağılımı buna göre yapılmalıdır. Bu doğrultuda spor dalları dayanıklılık sporları, dayanıklılık ve kuvvete devamlılık gerektiren sporlar, mücadele sporları, takım sporları, kuvvet sporları ve çabuk kuvvet sporları olmak üzere 6 gruba ayrılır.
Futbol, basketbol, tenis, hentbol, su topu ve hokey gibi takım sporlarında karbonhidrattan elde edilmesi gereken kalori ihtiyacı artış gösterir. Bu gibi sporları tercih eden sporcular için beslenme planı %60 karbonhidrat, %25 yağ ve %15 protein olacak şekilde düzenlenmelidir.
Kuvvet sporları ise halter, disk, gülle ve çekiç gibi sporlardır. Bu grupta yer alan spor türlerini tercih eden kişilerin de mücadele sporlarını tercih edenler gibi %50 karbonhidrat, %30 yağ ve %20 protein içerikli besinler tüketmeleri gerekir.
100-400 m arası kısa koşular, 500 metreye kadar buz pateni, 100 metreye kadar yüzme, voleybol, jimnastik, eskrim, masa tenisi, aletli jimnastik, dekatlon, kayak, ve atlamalar çabuk kuvvet sporları olarak adlandırılır. Bu spor alanlarında günlük alınması gereken enerjinin besin öğeleri dağılımı %55-60 karbonhidrat, %25-30 yağ ve %15 protein şeklindedir.
Sporun içinde bir çok uzmanlık olduğu gibi beslenme konusunda da konunun uzmanlarından destek almak gerekir. Karbonhidratın da yağların da kendi içinde çeşitleri olduğundan doğru karbonhidratı doğru yağı tercih etmek için de sporcu beslenme uzmanları işbirliği yapmak şarttır.
