SPOR PSİKOLOJİSİ
Uzman Psikolog ve Spor Koçu Hale SERT’in Kaleminden ; “SPORTİF FAALİYETLERDE KAYGI İLE BAŞ ETME STRATEJİLERİ NELERDİR? “
Bilişsel Tekniklerde imgeleme, kişinin tüm duyu organlarını kullanarak zihinlerinde gerçeği taklit ederek ve ya zihnen yeni deneyimleri canlandırdıkları zihinsel bir taktik sürecidir.
Bu süreç antreman öncesinde,anında,sonrasında ya da maç öncesinde, maç sırasında kullanıldığı gibi gündelik yaşantımızda da kullanılabilir. Sporcular zihinde imgeleme becerilerini geliştirirken motivasyonlarını ve konsantrasyonlarını sağlarken aynı zamanda da kaygılarını yönetebilmek, gevşemek, rahatlamak ve kontrolü sağlamak içinde faydalanabilmektedir.
Sporcuların kendi içsel konuşmalarının performanslarını etkilediği bilinmelidir. “Yapabilirsin”, “kendine güven” ‘’başaracaksın’’ gibi pozitif içsel konuşmalar sporcuların kaygı seviyelerini azaltırken “beceriksizsin”, “yine kaybedeceksin” gibi kullanılan negatif olan içsel konuşmalar sporcuların performansını negatif yönde etkilemektedir. Her sporcunun kendisini iyi hissettirecek, kendisine iyi gelecek içsel konuşmaları keşfetmesi maç ve yarış öncesinde, esnasında motive edecektir.
Sporcuların hedef belirleyerek kendilerine bir yol haritası çizmeleri sadece sonuçtan değil aynı zamanda süreç ve performans hedeflerini de içermektedir. Tek başına sonuç odaklı hedef olması sporcuların daha da yoğun kaygı yaşamasına neden olur. Sonuç odaklı hedef belirlenmesi daha uzak bir hedeftir. Maç esnasında süreç ve performans hedefleri belirlendiğinde sporcular daha kontrollü hissetmeye başlar ve hedefleri adım adım gerçekleştikçe kendilerine olan güvenlerinin de artacağı bilinmelidir.
Sporcuların da yaşam akışlarında kontrolünde olan ve olmayan pek çok şey vardır. Örnek verecek olursak; diğer insanların beklentileri, hakemin kararı, kura çekimi gibi sporcuların kontrolünde değildir. Süreçte sporcuların düşüncüleri/duyguları/davranışları kendi kontrolünde olan süreçtir.
Yaşam akışında hem saha içinde hem de saha dışında birçok engelle karşılaşmak söz konusudur.
Sporcular karşısına çıkan engellerde kendilerine şu soruyu sormalıdır. “Ben bu ve bu durumu kontrol edebilir miyim?” diye sormaları kaygı sürecini iyi yönetmelerine yardımcı olur. Kontrol edemedikleri şeylere takılı kalmaktan uzaklaşarak daha çok kontrol edebildikleri şeylere odaklanmaları süreçle baş edebilmelerine yardımcı olacaktır.
Sporcuların düşünce durdurma yöntemiyle ortaya çıkan olumsuz, negatif, kendilerine zarar veren düşünceleri ortadan kaldırmayı hedef edinmeleridir. Düşünce durdurma tekniğinin pozitif olumlu faydası , sporcunun düşünceyi durdurduktan sonra pozitif içsel konuşmayla birlikte kullanarak içselleştirmesidir.
Sporcuların bahsettiğimiz bilişssel stratejilerden kendilerine uygun olan taktikleri içselleştirdiklerinde kaygıyı bilişsel olarak hayatlarına adapte ederek yönetebilmeyi başarabileceklerdir.
Bir sonraki yazımızda ‘’Sportif Faaliyetlerde Kaygı ile Baş Etmede Somatik( Bedensel) Teknikler Nelerdir.’’ Başlığını ele alacağız.
Karabağlar Spor Kulübü
Uzman Psikolog & Spor Koçu
Hale SERT
